Vrijwilliger
Ik ben gestopt als voetbalpupillentrainer en ik dreig een probleemgeval te worden. Want binnenkort ben ik misschien een ouder die bij de club niet meer meehelpt.
De media schreven de afgelopen maanden uitgebreid artikelen over de terugloop van de ledenaantallen bij de sportbonden, waarbij ook het vrijwilligersprobleem bij clubs de nodige aandacht kreeg. Zo stond er een opvallende uitslag van een poll bij De Gelderlander. Maar liefst twee derde van de leden of ouders van leden vinden dat lid worden bij een clubs teveel verplichtingen met zich mee brengt.
Tja, het gebrek aan vrijwilligers kost de clubs de nodige hoofdbrekens. Als je gaat rondstruinen op het internet naar oplossingen voor dat vrijwilliger-probleem, is het opvallend hoe vaak toch gegrepen wordt naar verplichten van wat eens vrijwillig was. Verplichte bardienst, verplicht meehelpen ballen pompen en verplicht shirtjes wassen. Je moet verplicht vrijwilliger worden. Ben ik de enige die de contradictio in terminis ziet?
Vaak kun je die verplichting afkopen voor een aantal euro's. Die afkoopsom lijkt een beetje op toeslagen bij Ryanair. Je kunt bij Ryanair een toeslag betalen om als eerste richting het vliegtuig te mogen. Maar als iedereen de toeslag betaalt, heeft iedereen en dus niemand het recht om als eerste richting vliegtuig te gaan. Zo ook met de afkoopsom, als iedereen betaalt hoeft niemand meer wat te doen maar het vrijwilligerswerk is nog altijd niet gedaan.
Afkopen heeft meer ongewenst effecten. Zo zijn er clubs waarbij de rijkere leden betalen en minderbedeelde leden dat niet kunnen. De club wordt dan een modern middeleeuws systeem van adel en het klootjesvolk dat geen geld heeft en werkt voor de adel. Wat er overblijft van het "clubgevoel" laat zich raden.
Een afkoopsom zorgt ervoor dat het clublidmaatschap opschuift naar een zakelijke overeenkomst. Zo'n overeenkomst die je ook met Basic Fit sluit. Zakelijke overeenkomsten gaan over geld, over consumenten en bedrijfsleiding.
Clubs zijn gebaseerd op sportieve en sociale waarden, niet op zakelijke. Bij clubs gaat het over contributie, leden en over clubliefde. Je hoort zelden over spelertjes van zes jaar die dromen over het spelen in het oranje en grijs van Basic Fit. Of een oma die op zaterdagochtend een kop koffie in de kantine van Basic Fit haalt om daarna gezellig haar kleindochter te zien sporten.
Afkopen lijkt mij dus geen oplossing, tenzij de club een Basic Fit wil worden. Hoe zit het met verplichten dan?
De start van veel clubs, vijftig of meer jaar geleden, was in een tijd waarin je omgeving een grote rol speelden. Of je nu bij de kerk zat, in een socialistische omgeving verkeerde of naar je familie luisterde, je deed dat gewoon omdat het zo hoorde. Inclusief lid worden van de juiste sportclub, de bardienst en het shirtjes wassen.
Echter de maatschappij is gedetraditionaliseerd en veranderd in een bucket-list-maatschappij. Je doet dingen in je vrije tijd omdat ze een 'ervaring' zijn, om iets te beleven. Om vervolgens die belevenissen om te zetten in prachtige foto's en filmpjes. Die via social media aan je omgeving te laten zien wat voor geweldig leven je leidt.
In dat licht is verplichte bardienst niet sexy op Facebook en shirtjes wassen ongeschikt voor Instagram. Er zit een mismatch tussen hoe clubs van oudsher zijn georganiseerd en wat mensen tegenwoordig van hun leven verwachten. Waarbij de komende generaties ouders waarschijnlijk nog minder lekker passen in dat plaatje. De uitslag van de poll is daarom opvallend maar uiteindelijk begrijpelijk.
Als de clubs alleen maar in verplichtingen kunnen denken zonder dat er voor vrijwilligers iets te beleven valt, gaan de clubs de strijd op lange termijn verliezen. Clubs zullen met meer moeten komen dan verplichtingen en afkoopsommen alleen. Er is een andere mindset nodig.
Ideeën? Jawel, ideeën genoeg. Alleen wel ideeën die - je raadt het al - moeten worden uitgevoerd door vrijwilligers. En daarmee zitten we in een Catch 22, een kip-ei probleem, een eindeloze spiraal, en dus weer bij het begin van het verhaal: "Ik ben gestopt als voetbalpupillentrainer en ik dreig een probleemgeval te worden."
Het vervolg op deze blog: "Vrijwilliger II" is hier te lezen en Vrijwilliger III is hier te lezen.
De media schreven de afgelopen maanden uitgebreid artikelen over de terugloop van de ledenaantallen bij de sportbonden, waarbij ook het vrijwilligersprobleem bij clubs de nodige aandacht kreeg. Zo stond er een opvallende uitslag van een poll bij De Gelderlander. Maar liefst twee derde van de leden of ouders van leden vinden dat lid worden bij een clubs teveel verplichtingen met zich mee brengt.
Tja, het gebrek aan vrijwilligers kost de clubs de nodige hoofdbrekens. Als je gaat rondstruinen op het internet naar oplossingen voor dat vrijwilliger-probleem, is het opvallend hoe vaak toch gegrepen wordt naar verplichten van wat eens vrijwillig was. Verplichte bardienst, verplicht meehelpen ballen pompen en verplicht shirtjes wassen. Je moet verplicht vrijwilliger worden. Ben ik de enige die de contradictio in terminis ziet?
Vaak kun je die verplichting afkopen voor een aantal euro's. Die afkoopsom lijkt een beetje op toeslagen bij Ryanair. Je kunt bij Ryanair een toeslag betalen om als eerste richting het vliegtuig te mogen. Maar als iedereen de toeslag betaalt, heeft iedereen en dus niemand het recht om als eerste richting vliegtuig te gaan. Zo ook met de afkoopsom, als iedereen betaalt hoeft niemand meer wat te doen maar het vrijwilligerswerk is nog altijd niet gedaan.
Afkopen heeft meer ongewenst effecten. Zo zijn er clubs waarbij de rijkere leden betalen en minderbedeelde leden dat niet kunnen. De club wordt dan een modern middeleeuws systeem van adel en het klootjesvolk dat geen geld heeft en werkt voor de adel. Wat er overblijft van het "clubgevoel" laat zich raden.
Een afkoopsom zorgt ervoor dat het clublidmaatschap opschuift naar een zakelijke overeenkomst. Zo'n overeenkomst die je ook met Basic Fit sluit. Zakelijke overeenkomsten gaan over geld, over consumenten en bedrijfsleiding.
Clubs zijn gebaseerd op sportieve en sociale waarden, niet op zakelijke. Bij clubs gaat het over contributie, leden en over clubliefde. Je hoort zelden over spelertjes van zes jaar die dromen over het spelen in het oranje en grijs van Basic Fit. Of een oma die op zaterdagochtend een kop koffie in de kantine van Basic Fit haalt om daarna gezellig haar kleindochter te zien sporten.
Afkopen lijkt mij dus geen oplossing, tenzij de club een Basic Fit wil worden. Hoe zit het met verplichten dan?
De start van veel clubs, vijftig of meer jaar geleden, was in een tijd waarin je omgeving een grote rol speelden. Of je nu bij de kerk zat, in een socialistische omgeving verkeerde of naar je familie luisterde, je deed dat gewoon omdat het zo hoorde. Inclusief lid worden van de juiste sportclub, de bardienst en het shirtjes wassen.
Echter de maatschappij is gedetraditionaliseerd en veranderd in een bucket-list-maatschappij. Je doet dingen in je vrije tijd omdat ze een 'ervaring' zijn, om iets te beleven. Om vervolgens die belevenissen om te zetten in prachtige foto's en filmpjes. Die via social media aan je omgeving te laten zien wat voor geweldig leven je leidt.
In dat licht is verplichte bardienst niet sexy op Facebook en shirtjes wassen ongeschikt voor Instagram. Er zit een mismatch tussen hoe clubs van oudsher zijn georganiseerd en wat mensen tegenwoordig van hun leven verwachten. Waarbij de komende generaties ouders waarschijnlijk nog minder lekker passen in dat plaatje. De uitslag van de poll is daarom opvallend maar uiteindelijk begrijpelijk.
Als de clubs alleen maar in verplichtingen kunnen denken zonder dat er voor vrijwilligers iets te beleven valt, gaan de clubs de strijd op lange termijn verliezen. Clubs zullen met meer moeten komen dan verplichtingen en afkoopsommen alleen. Er is een andere mindset nodig.
Ideeën? Jawel, ideeën genoeg. Alleen wel ideeën die - je raadt het al - moeten worden uitgevoerd door vrijwilligers. En daarmee zitten we in een Catch 22, een kip-ei probleem, een eindeloze spiraal, en dus weer bij het begin van het verhaal: "Ik ben gestopt als voetbalpupillentrainer en ik dreig een probleemgeval te worden."
Het vervolg op deze blog: "Vrijwilliger II" is hier te lezen en Vrijwilliger III is hier te lezen.
Reacties