Leuke sport
We zitten nog net in de Nationale Sportweek. De NRC schreef aan de vooravond het artikel "Sport moet in de eerste plaats leuk zijn". Jan Dirk van der Zee, directeur KNVB schreef al eerder een column over ook over jeugdsport. Een citaat: "Het allermooiste wat er is, is om de kinderen zo lang mogelijk kind te laten zijn en het voetbal ongeremd te laten ontdekken en ervan te genieten. Zonder verwachtingen, aanwijzingen, misprijzen of mentale druk en laat ze - slechts een overweging - met hun voetbalschoenen aan slapen, mochten ze daar prijs op stellen. " Goede verhalen, mooie woorden, einde discussie, deze blog is klaar?!
Nou nee dus! Ik denk dat de discussie hiermee pas begint. "Sport moet in de eerste plaats leuk zijn" is een mooi statement maar de belangrijkste vragen zijn volgens mij niet nog beantwoordt. Wanneer is sport dan leuk? Hoe wordt sport leuk?
Vaak wordt leuke sport en prestaties als elkaars tegenpolen gepresenteerd. Het is óf leuk óf er moet gepresteerd worden.
Marijn fietst in Trouw legt uit dat we met zijn allen aan het doorslaan zijn, als het gaat om presteren bij de jeugd. Bij een simpele hobby als voetbal worden er bijlessen gevolgd want anders zijn onze kinderen niet goed genoeg. "Ze moeten wel lol hebben", aldus Marijn. Dat doorslaan, dat ben ik met haar eens. Echter ook Marijn presenteert prestaties tegenover lol hebben.
Maar die tegenstelling is natuurlijk niet waar. Presteren is juist een onderdeel dat sport leuk maakt. Het knelpunt zit hem volgens mij ergens anders.
Namelijk dat het presteren van jeugdige sporters wordt gekaapt door hun omgeving. Ouders, trainers en clubs gaan ermee aan de haal. Met hun nadruk op winnen, selecties, kampioenschappen en kreten als "wel winnen hè" wordt het vaak hun feestje. Neem bijvoorbeeld het feit dat de KNVB geen standen publiceert bij Onder 8, 9 en 10. Prompt worden hele schaduwboekhoudingen bijgehouden waar de witwasbank ING nog wat van kan leren. Dat bijhouden is geen initiatief van de kinderen. Want voor jeugd tellen vaak andere prestaties.
Dat blijkt bijvoorbeeld uit de lijst van redenen waarom kinderen sporten. Winnen staat niet in de top tien bij zowel jongens en meisjes. Na "Lol hebben" op plaats één, staan "Ergens goed in zijn" en "Beter worden" op plaats twee en drie. Oftewel winnen is niet zo belangrijk maar ze willen wel presteren.
Mijn zoon telt in doelpunten die hij heeft gemaakt en vooral de kansen die hij heeft gekregen. Waarbij elke kans ook zijn verdienste is. Volgens hem dan. Afgelopen weekend zag ik een jongen huilend van het veld gaan. Hij had 4-1 gewonnen. Maar nog altijd niet het doelpunt gescoord wat hij zo graag wilde. Zijn teamgenoot had er wel drie. Hoe oneerlijk kan het leven zijn!
Als ze heel jong zijn kijken de spelers vaak individueel naar presteren. Ze tellen de keren dat op doel hebben geschoten of het aantal mannetjes en vrouwtjes dat ze gepasseerd zijn. Ze denken aan het moment dat ze niet hebben opgegeven terwijl ze moe waren. Of ze kunnen voor het eerst een bovenhandse opslag. Dit zijn allemaal momenten die het gevoel kunnen geven te hebben gepresteerd. Dat zijn allemaal andere momenten dan overwinningen of een kampioenschap.
Als ze ouder worden zal bij teamsporten ook samen presteren een rol spelen. Maar ook hier gaat het vaak over wat anders dan winnen. En er kan best eens winnen tussen zitten. Maar dan moet het wel hun winnen zijn.
In alle gevallen een bescheiden tip voor trainers en begeleiders. Ga in gesprek met je spelers en probeer te begrijpen wat zij als hun prestaties zien. Maak die individuele of gezamenlijke vooruitgang zichtbaar. Tel bijvoorbeeld goede assists of passeerbewegingen, stuur positief op hun prestaties en beloon ze voor inspannen en doorzetten.
Want als de echte prestaties van de spelers tellen, voorspel ik dat het plezier omhoog gaat. Dan gaan presteren en plezier hand in hand. Het statement luidde: "Sport moet in de eerste plaats leuk zijn." Ik zou willen afsluiten met een aanvulling: Sport moet in de eerste plaats van de sporters zijn. En blijven.
Nou nee dus! Ik denk dat de discussie hiermee pas begint. "Sport moet in de eerste plaats leuk zijn" is een mooi statement maar de belangrijkste vragen zijn volgens mij niet nog beantwoordt. Wanneer is sport dan leuk? Hoe wordt sport leuk?
Vaak wordt leuke sport en prestaties als elkaars tegenpolen gepresenteerd. Het is óf leuk óf er moet gepresteerd worden.
Marijn fietst in Trouw legt uit dat we met zijn allen aan het doorslaan zijn, als het gaat om presteren bij de jeugd. Bij een simpele hobby als voetbal worden er bijlessen gevolgd want anders zijn onze kinderen niet goed genoeg. "Ze moeten wel lol hebben", aldus Marijn. Dat doorslaan, dat ben ik met haar eens. Echter ook Marijn presenteert prestaties tegenover lol hebben.
Maar die tegenstelling is natuurlijk niet waar. Presteren is juist een onderdeel dat sport leuk maakt. Het knelpunt zit hem volgens mij ergens anders.
Namelijk dat het presteren van jeugdige sporters wordt gekaapt door hun omgeving. Ouders, trainers en clubs gaan ermee aan de haal. Met hun nadruk op winnen, selecties, kampioenschappen en kreten als "wel winnen hè" wordt het vaak hun feestje. Neem bijvoorbeeld het feit dat de KNVB geen standen publiceert bij Onder 8, 9 en 10. Prompt worden hele schaduwboekhoudingen bijgehouden waar de witwasbank ING nog wat van kan leren. Dat bijhouden is geen initiatief van de kinderen. Want voor jeugd tellen vaak andere prestaties.
Dat blijkt bijvoorbeeld uit de lijst van redenen waarom kinderen sporten. Winnen staat niet in de top tien bij zowel jongens en meisjes. Na "Lol hebben" op plaats één, staan "Ergens goed in zijn" en "Beter worden" op plaats twee en drie. Oftewel winnen is niet zo belangrijk maar ze willen wel presteren.
Mijn zoon telt in doelpunten die hij heeft gemaakt en vooral de kansen die hij heeft gekregen. Waarbij elke kans ook zijn verdienste is. Volgens hem dan. Afgelopen weekend zag ik een jongen huilend van het veld gaan. Hij had 4-1 gewonnen. Maar nog altijd niet het doelpunt gescoord wat hij zo graag wilde. Zijn teamgenoot had er wel drie. Hoe oneerlijk kan het leven zijn!
Als ze heel jong zijn kijken de spelers vaak individueel naar presteren. Ze tellen de keren dat op doel hebben geschoten of het aantal mannetjes en vrouwtjes dat ze gepasseerd zijn. Ze denken aan het moment dat ze niet hebben opgegeven terwijl ze moe waren. Of ze kunnen voor het eerst een bovenhandse opslag. Dit zijn allemaal momenten die het gevoel kunnen geven te hebben gepresteerd. Dat zijn allemaal andere momenten dan overwinningen of een kampioenschap.
Als ze ouder worden zal bij teamsporten ook samen presteren een rol spelen. Maar ook hier gaat het vaak over wat anders dan winnen. En er kan best eens winnen tussen zitten. Maar dan moet het wel hun winnen zijn.
In alle gevallen een bescheiden tip voor trainers en begeleiders. Ga in gesprek met je spelers en probeer te begrijpen wat zij als hun prestaties zien. Maak die individuele of gezamenlijke vooruitgang zichtbaar. Tel bijvoorbeeld goede assists of passeerbewegingen, stuur positief op hun prestaties en beloon ze voor inspannen en doorzetten.
Want als de echte prestaties van de spelers tellen, voorspel ik dat het plezier omhoog gaat. Dan gaan presteren en plezier hand in hand. Het statement luidde: "Sport moet in de eerste plaats leuk zijn." Ik zou willen afsluiten met een aanvulling: Sport moet in de eerste plaats van de sporters zijn. En blijven.
Reacties